RIVM: "Borstkanker is de meest voorkomende vorm van kanker onder Nederlandse vrouwen. Elk jaar sterven in Nederland ongeveer 3000 vrouwen aan borstkanker. Vrouwen hebben na hun 50e meer kans op borstkanker. 80% van de vrouwen met borstkanker is ouder dan 50 jaar. " Voor vrouwen van 50 tot 75 jaar is er daarom het bevolkingsonderzoek op borstkanker. Zie ook: Hoe vaak komt borstkanker voor in Nederland?. (RIVM)   

Niet alle vrouwen tussen 50 en 75 jaar hebben hetzelfde risico om borstkanker te krijgen. Om te komen tot een meer persoonlijke benadering vindt onderzoek plaats in de P(ersonalised )RIS(k-based )MA(mmascreening) studie.  "Het bevolkingsonderzoek borstkanker wordt aan alle vrouwen in de leeftijd van 50 tot en met 75 jaar op dezelfde wijze aangeboden, terwijl de ene vrouw meer risico loopt om borstkanker te krijgen dan de andere vrouw. Met de PRISMA-studie verzamelen we gegevens over risicofactoren voor borstkanker. Met deze gegevens kunnen we vrouwen verdelen in groepen met een hoog of laag risico op het krijgen van borstkanker. Met speciale computerprogramma’s gaan we berekenen wat het effect is als we de hoogrisico groep een uitgebreider bevolkingsonderzoek aanbieden, terwijl de laagrisico groep juist minder uitgebreid onderzocht wordt."

By AuntMinnie.com staff writers: "December 5, 2017 -- A five-year study that will investigate whether personalized approaches to breast cancer screening lead to better outcomes has launched, according to one of its supporters, Sanford Health of Sioux Falls, SD. The Women Informed to Screen Depending on Measures of Risk (WISDOM) study began on November 1. It is a project of the Athena Breast Health Network, founded in 2009 by Dr. Laura Esserman of the University of California, San Francisco (UCSF)."

Lancet, 26 september 2023:  "Almost half of annual global cancer cases occur in women. Although women have around the same burden from all cancers combined, unequal power dynamics across society are negatively impacting how women interact with cancer prevention, care, and treatment." Lees hier de publicatie van een internationale commissie die zich bezig houdt met de relatie tussen vrouw-zijn en risicofactoren voor kanker

 

Waarom biedt de overheid het bevolkingsonderzoek niet aan aan vrouwen onder de 50 jaar?  Lees meer 

In dit bericht worden op duidelijke wijze argumenten beschreven waarom een bevolkingsonderzoek op borstkanker voor vrouwen tussen 30 en 50 jaar niet zinvol is. Zelfs wordt de vraag gesteld of het zinvol is om iedere vrouw tussen 50 en 75 jaar een tweejaarlijks mammogram aan te bieden, zoals nu sinds 1989 gebeurt. "Op langere termijn is het bevolkingsonderzoek mogelijk efficiënter in te richten door niet meer alle vrouwen eenzelfde screening te laten ondergaan maar een verschillend aanbod te doen naar geschat risico op borstkanker." In de hierboven beschreven PRISMA en WISDOM studies wordt naar een dergelijke werkwijze gezocht.

Risicofactoren 

Wereldwijd zijn er studies die te vergelijken zijn met de PRISMA en die zich richten op vrouwen tussen 30 en 50 jaar. Daarbij wetenschappelijk onderzoek gedaan naar risicofactoren die iets zeggen over de kans om op een bepaalde leeftijd borstkanker te krijgen.

Risicofactoren op borstkanker Nederland:

Risicofactoren op borstkanker UK

Risicofactoren op borstkanker Europa

Risicofactoren op borstkanker USA

Vrijwel alle risicofactoren in de verschillende landen zijn in de volgende samenvatting opgenomen. De belangrijkste risicofactoren die door vrijwel alle organisaties genoemd zijn, zijn rood gemarkeerd. Gedetailleerde informatie over alle risicofactoren is te vinden via de hierboven vermelde links. Sommige risicofactoren komen heel vaak voor. Er zijn factoren met een hoog, met een matig en met een laag risico. Er zijn ook factoren die het risico op borstkanker lijken te verminderen, maar daarover is nog veel onduidelijk.


Vragenlijst op basis van risicofactoren

Conform studies zoals de PRISMA-studie voor vrouwen van 50 tot 75 jaar is het te overwegen om ook vrouwen van 30 tot 50 jaar te vragen naar de risicofactoren op borstkanker. Enkele voorbeelden:

 

Wat is reeds gedaan?

Op basis van hierboven beschreven nationale en internationale risicofactoren is een vragenlijst met behulp van SurveyMonkey opgesteld. Deze vragenlijst is voorgelegd aan 780 patiënten van het Alexander Monro Ziekenhuis in Bilthoven, 380 patienten met uiteindelijk kwaadaardige en 380 patienten met goedaardige borstafwijkingen. Alle patienten waren tussen 30 en 50 jaar. In beide groepen was de deelname meer dan 80%. Met behulp van SPSS zijn de antwoorden gewaardeerd. De belangrijkste conclusie was dat er geen significant verschil was tussen beide groepen. Belangrijkste reden is waarschijnlijk dat alle patiënten vooraf klachten hadden en daardoor niet vergeleken kunnen worden met een populatie van gezonde vrouwen zonder klachten. De groep kan wellicht in de toekomst in zijn geheel gebruikt worden bij vergelijk met eenzelfde groep vrouwen zonder klachten.

 

Wat zijn de volgende stappen?

Als vervolg op deze pilot zal de vragenlijst uitgebreid worden met symptomen die wijzen op de mogelijkheid van een onderliggende borstkanker. Tevens zal gezocht worden naar mogelijkheden de vragenlijst aan zoveel mogelijk gezonde klachtenvrije vrouwen tussen de 30 en 50 jaar aan te bieden. Boven 50 jaar zijn de vrouwen in principe uitgesloten omdat voor deze categorie reeds het reguliere bevolkingsonderzoek bestaat en de PRISMA-studie.  Ook de wijze waarop de vragenlijst aangeboden wordt, staat ter discussie. Schriftelijk of telefonisch. Een belangrijke rol is er daarbij voor moderne technieken zoals artificiële intelligentie en deep learning. Een spraakrobot kan op ieder moment er voor zorgen dat de deelnemende vrouwen op relevante momenten door verbonden worden met gespecialiseerde hulpverleners.

Er zijn op weg naar mogelijk succes heel veel vragen te beantwoorden. De beantwoording van deze vragen zullen veel kennis en tijd vragen.

Welke vragen moeten in de lijst gesteld worden?

  • Wat is de risicowaarde van iedere vraag?
  • Hoe moet er rekenkundig omgegaan worden met de risicowaarden?
  • Hoe kan de vragenlijst getest worden?
  • Hoe moet de vragenlijst aangeboden worden?
  • Wat zijn de consequenties van de vragenlijst voor de vrouw die de lijst invult?
  • Hoe te reageren op het effect van de vragenlijst op de vrouw die de lijst invult?
  • Welk vervolg moet er zijn nadat de vrouw de lijst ingevuld heeft?
  • Wie beantwoordt de vragen die een vrouw heeft als blijkt dat er een matig of hoog risico bestaat?
  • Wetenschappelijke en pragmatische evaluatie van iedere stap in dit proces is een nadrukkelijke voorwaarde.

 

Doel

Een belangrijk succes zou behaald zijn als door een dergelijk initiatief de alertheid van vrouwen tussen 30 en 50 jaar vergroot zou worden op de verschijnselen van borstkanker in een heel vroeg stadium.

 

Welke onderzoeken zijn zinvol gelet op leeftijd en risiconiveau?

Wat is de relatie tussen voeding en borstkanker